این در حالی است که اکنون برنج وارداتی و تولید داخل از نرخ با ثباتی برخوردار نبوده و حتی تداوم واردات بیرویه برنج با وجود ممنوعیتهای اعمالشده نیز تأثیری در کاهش قیمت یا ثبات نرخ برنج در بازار داخلی نداشته است.
طی دو ماهه اخیر قیمت انواع برنج خارجی و تولید داخل با افزایش مواجه شده به نحوی که بهطور متوسط قیمت عمدهفروشی هر کیلو برنج خارجی وارداتی هندی(1121) از 1550 به حدود 1900تومان و برنج پاکستانی (386) از هزار و 150 به هزار و 500 تا هزار و 750تومان افزایش یافته است. همچنین نرخ برنج سوپر کرنل سفید که برخلاف اصول اخلاقی اکنون در مناطق شمالی کشور با برنج ایرانی مخلوط و به نام برنج ایرانی به بازار عرضه میشود نیز به هزار و 650 تا هزار و 680تومان افزایش یافته است.
از سوی دیگر برنج تولید داخل نیز متأثر از افزایش نرخ برنج خارجی با افزایش قیمت مواجه شده به نحوی که قیمت عمده فروشی برنج هاشمی که تا یک ماه پیش هزارو 930 تا هزار و 950تومان بوده اخیرا به بیش از 2هزار و 250 تا 2هزار و 600تومان افزایش یافته است. این امر موجب شده تا نرخ خرده فروشی انواع برنج ایرانی نیز افزایش یابد بهنحوی که برنج هاشمی که تا یک ماه پیش به نرخ 2هزارو500تومان به فروشندگان سطح شهر عرضه و با نرخ حداکثر 3هزار تومان در اختیار مصرفکننده قرار میگرفت اکنون به بیش از 3هزار و 200تومان افزایش یافته است.
همچنین نرخ برنج هاشمی (ستایش) نیز که تا یک ماه پیش 2هزار و 700 تا 2هزار و 750تومان بوده این روزها به 3هزار و 100 تا 3هزار و 200تومان افزایش یافته است. نرخ خرده فروشی برنج صدری نیز به بیش از 3هزار و 100 تا 3 هزار و 300تومان افزایش یافته است. به اعتقاد فعالان بازار برنج قیمت انواع برنج داخلی و وارداتی طی یک ماهه اخیر با افزایش 300 تا 500تومانی در هر کیلو مواجه بوده است.
عوامل مؤثر در افزایش نرخ برنج
نوسان چندی پیش قیمت دلار و مباحث مطرح در زمینه ممنوعیت واردات برخی کالاهای کشاورزی بود که موجب شد تا واردات برنج نیز همانند بسیاری از اقلام دیگر با مشکلاتی مواجه شود. یک واردکننده عمده برنج با بیان اینکه در خرید برنج خارجی 2شیوه گشایش السی و خرید نقدی دنبال میشود با اشاره به برخی موانع ایجاد شده برای خرید و واردات این محصول به خبرنگار ما گفت: موانع اخیر اقتصادی موجب شده است تا هندیها از قبول السی خودداری کرده و واردکنندگان برای انجام واردات چارهای جز خرید نقدی برنج ندارند.
همچنین تأمین ارز مورد نیاز واردات برنج از طریق صرافیهای داخلی یا امارات امکانپذیر است که این روش نیز از دو ماه پیش و با نوسان نرخ ارز در بازار داخلی با مشکل مواجه شده و حتی پس از کاهش نسبی نرخ ارز نیز واردکنندگان ناچار شدهاند تا دلار مورد نیاز را به نرخی بیشتر از قبل خریداری کنند بهنحوی که افزایش نرخ دلار از هزار و 40 به هزار و 80تومان موجب افزایش قیمت تمام شده واردات شده است. از سوی دیگر افزایش 20 تا 30دلاری نرخ برنج در هند موجب افزایش قیمت تمام شده واردات این محصول شده است. همچنین تشدید کنترل و مقابله با قاچاق برنج به کشور موجب کاهش عرضه و افزایش 100 تا 300تومانی قیمت هر کیلو برنج خارجی در بازار شده است.
واردات و افزایش قیمت غیرواقعی
افزایش قیمت برنج در بازار موجب شد تا برخی مسئولان اتحادیههای صنفی به انتقاد از عملکرد برخی دستگاههای اجرایی پرداخته و این افزایش قیمت را غیر واقعی قلمداد کنند به نحوی که چندی پیش رئیس اتحادیه کشوری بنکداران، نوسانات نرخ برنج بویژه برنج خارجی در روزهای اخیر را ناشی از رسانهای کردن تصمیمات توسط برخی مسئولان جهاد کشاورزی دانسته و افزود: افزایش قیمتها در حالی صورت گرفت که اکنون کمبود برنج نداریم.
قاسمعلی حسنی با انتقاد از هماهنگ نبودن وزارت جهاد کشاورزی با بخش خصوصی بویژه اتحادیه کشوری بنکداران در ممنوعیت واردات و یا ثبت سفارش برخی اقلام پرمصرف بویژه برنج به ایلنا گفت: با اعلام ممنوعیت ثبت سفارش برنج وارداتی اکنون قیمت هر کیلوگرم انواع برنج خارجی 3هزار ریال افزایش یافته است. از سوی دیگر برخی فعالان بازار برنج معتقدند ادامه روند واردات برنج به کشور نه تنها ثبات یا کاهش نسبی قیمتها را بهدنبال نداشته بلکه موجب بر هم خوردن معادلات بازار برنج شده است.
به نحوی که اکنون قیمت برنج حتی در مناطق شمالی کشور نیز تابع ضوابط خاصی نبوده و گلایه کشاورزان را بهدنبال داشته است.تازهترین آمار گمرک ایران حاکی از آن است که با وجود توقف ثبت سفارش در شهریور ماه امسال 95هزار تن برنج به کشور وارد شده است. بر این اساس در شهریور ماه امسال بیش از 95هزار و 600تن برنج به ارزش 82 میلیون و 400هزار دلار وارد کشور شده که گرچه این میزان در مقایسه با شهریور ماه سال88 از نظر وزن و ارزش به ترتیب 36 و 34درصد کاهش داشته اما این میزان واردات با وجود توقف ثبت سفارش انجام شده است.